Świat Konlangów

bandziol20

Wątek ten zakładam do opisu różnych nowych lub mało znanych słów z dziedziny kulinariów i nie tylko, ich ortografii i znaczeniu.
Sama tytułowa "beza (ciastko z ubitego na pianę białka, zapieczonego z cukrem)" oczywiście nie jest sama w sobie jakaś trudna do zapisu czy zrozumienia. Ot, [link widoczny dla zalogowanych]. Chyba wywodzi się z francuskiego (jakieś baise ?). Ale pytanie, jakie mi się nasuwa to : kiedy po raz pierwszy Polacy mogli ją skosztować ? A może ówczesna różniła się jakoś od tej dziś podawanej ? Wink

bandziol20

Nazwa oryginalna : panna cotta (wł. "gotowana (?) śmietana" )
Wygląda na przykład [link widoczny dla zalogowanych](wersja z malinami)
Najwcześniejsza wzmianka, na jaką trafiłem, z opisem ( i zapisem !) tego deseru w języku polskim, pochodzi ze strony 99 Polityki (nr 8 / 22 luty 2003 r.) :

bandziol20 · Wysłany: Nie 10:59, 24 Mar 2013 Temat postu:

Na polskich półkach zagościły donaty (z ang. doughnut, AE donut) tzn. pączki z otworem po środku. Oryginalnie była to świąteczna delicja imigrantów z Holandii zaadoptowana do amerykańskich potrzeb. Zdobyła rynek po I wojnie światowej. Armia Zbawienia dostarczała ją żołnierzom gratis. Wink

bandziol20

powidła - dziś to słodzony koncentrat owocowy, głównie ze śliwek o 3-/4-krotnym stopniu zagęszczenia. "Z wiśni soków narobić, z śliw powidła warzyć" mawiano, aczkolwiek ongiś robiono powidła również z inszych drzewek lubo krzewów , jako to z jałowca, bzu albo róży drzewnej (Rosa villosa).
Rzeczownik powidła urobiony zda się od przedrostkowego czasownika powić typowo narzędziowym przyrostkiem -dło, mógł pierwotnie wskazywać na 'to, czym się mięsza nieustannie ruchem kolistym podgrzewaną masę owocową', a zemsknął był się na sam produkt uzyskiwany tą drogą. Przy wszystkim niewykluczone, iż polski wyraz przyjść mógł z czeskiego povidla.